The K Desktop Environment

Rozdział 5. Konfiguracja twojego desktopu

Możliwe, że nie podoba ci się wygląd desktopu. KDE jest bardzo konfigurowalny i możesz zmieniać prawie wszystkie jego ustawienia. Możesz to zrobić z Centrum Sterowania, specjalnego programu do konfiguracji desktopu. Uruchom teraz Centrum Sterowania z menu "Idź!". Po jego prawej połowie zobaczysz listę modułów. Są to m.in. "Desktop", "Sound System", "Urządzenia wejściowe", "Informacje o systemie" oraz "Sieć". Inne zostaną dołączone w przyszłości. Po jego prawej stronie znajduje się ekran wprowadzający pokazujący informacje nt. twojego komputera. To jest także obszar w którym pokazywane są opcje modułów. Możesz je otworzyć albo poprzez pojedyncze kliknięcie na znaku "plus" dla następnego modułu, lub poprzez podwójne kliknięcie na ikonie folderu. Większość modułów ma oczywiście kolejne podstrony.

Omówimy teraz możliwości poszczególnych modułów.

5.1. Moduł "Desktop"

W tym module możesz skonfigurować tło, kolory i wiele jeszcze innych rzeczy. Zacznijmy od zmiany tła. Kliknij podwójnie na kolorowej ikonce "Tło" a po prawej stronie Centrum Sterowania pojawi się formularz do ustawienia tła.

5.1.1. Konfiguracja tła

Największą częścią tego formularza jest duży monitor znajdujący się po środku na którym możesz przejrzeć aktualne ustawienia. W KDE możesz konfigurować sobie każdy desktop osobno (wiesz dobrze, że okna możesz umieścić sobie na dowolnym desktopie). Aby przełączyć się pomiędzy konfigurowane desktopy powinieneś kliknąć na strzałce "do przodu" lub "do tyłu". Możesz również zmienić ich nazwy poprzez edycję pola pokazującego nazwę aktualnie konfigurowanego desktopu (innym sposobem jest kliknięcie na przycisku wyboru desktopu znajdującego się na panelu lub też wybranie Idź!->Panel->Konfiguracja->Desktopy).

Są dwa style konfiguracji twojego tła: możesz ustawić sobie kolor desktopu (lub przejście kolorów) lub też wstawić sobie obrazek (zwany tapetą). Zacznijmy może od skonfigurowania tła jako wypełnienie miłym kolorem różowym. Wciśnij przycisk wyboru koloru (w ramce kolor). Pojawi się okienko dialogowe z którego będziesz mógł wybrać kolor (lub stworzyć swój własny). Teraz po prostu wybierz kolor różowy (lub jakiś inny) i wciśnij przycisk OK. Okienko wyboru zniknie a przycisk, przy pomocy którego do niego wszedłeś zmieni kolor na różowy (lub na inny który wybrałeś). Jeśli nowo ustawione kolory podobają ci się, to wciśnij przycisk OK. Jeśli najpierw chcesz zobaczyć efekty swoich zmian (nim je zaakceptujesz) to naciśnij przycisk Zastosuj, a tło zmieni swój kolor (lub cokolwiek innego co zmieniłeś). Jeśli masz otwartych dużo okien na desktopie to może się zdarzyć, że nie będziesz widział tła. Rozwiązaniem jest zmniejszenie okien do ikony lub ich po prostu zamknięcie.

Jeśli uważasz że jednolity kolor jest zbyt nudny to co powiesz o przejściu kolorów? Wciśnij przycisk Cieniowanie, a pojawi się kolejny przycisk (do wyboru drugiego koloru). Poeksperymentuj z dwoma kolorami. Efekty swoich zmian możesz zobaczyć wciskając przycisk Zastosuj.

Czy to jest wciąż niewystarczające? Dobrze, możesz więc wstawić sobie tapetę na desktop. KDE standardowo ma trzy wytworne tapety (Ocean, Papier i Woda) chociaż w prosty sposób możesz wstawić sobie inną dowolną pod warunkiem, że będzie w formacie JPEG (do konwersji możesz użyć programu kview). Wybierz teraz jedną ze zdefiniowanych tapet (może tam być więcej niż trzy standardowe tapety jeśli tylko twój administrator dołożył jakieś) lub wciśnij przycisk "Przeglądaj". Pojawi się okienko wyboru pliku w którym możesz sobie jakiś wybrać. Jeśli grafika którą wybrałeś jest zbyt mała aby wypełnić cały desktop, trzy przyciski umieszczone po lewej od przycisku "Przeglądaj" przyjdą ci z pomocą. Jeśli wybierzesz "Na środku" grafika zostanie taka jaka jest (oryginalna wielkość) i zostanie umiejscowiona na środku desktopu. Natomiast "Skalowana" znaczy tyle, że twój obrazek zostanie przeskalowany tak aby zajmował cały desktop. Może to jednak dziwnie wyglądać jeśli tylko grafika którą skalujesz jest słabej jakości (głównie mała rozdzielczość). Ostatnią możliwością jest wybór grafiki kafelkowej - znaczy to, że obrazek będzie wielokrotnie skopiowany w celu wypełnienia całego desktopu.

5.1.2. Ustawianie kolorów innych elementów

Kontynuujmy konfigurowanie kolorów które znajdziesz w podmenu kolorów modułu "Desktop" w kcc. W przeciwieństwie do poprzedniego punktu teraz zajmiemy się kolorem zawartości okien i ich wystrojem.

KDE używa znanej koncepcji zwanej "Schematy kolorów". Są to ustawienia kolorów które razem ze sobą wyglądają po prostu dobrze. Schemat kolorów w KDE składa się z 6 kolorów: jeden dla tła paska tytułu kiedy jest nieaktywny, jeden dla koloru tła i tekstu kiedy jest aktywny, dwóch dla koloru tekstu i tła okna, normalnego tła i wybranego tła. Jeśli brzmi to dezorientująco to proponujemy pr prostu to sprawdzić samemu. Tak jak przy wyborze tła tutaj także mamy podgląd efektów naszych zmian (górna połowa). Możesz wybrać skonfigurowane już przykładowe schematy lub podłożyć własny. Aby to zrobić wybierz jeden z dziesięciu kolorów z menu "Kolor elementu" i wybierz odpowiedni kolor klikając w przycisk poniżej (pojawi się okienko dialogowe). Zobacz swoje zmiany w okienku podglądu. Jeśli znajdziesz kombinację która ci odpowiada to będziesz mógł ją zapisać. Aby to zrobić wciśnij przycisk "Zachowaj" i wybierz nazwę pliku. Jeśli jakiś schemat ci nie odpowiada to możesz go usunąć (przycisk "Usuń"), nie uda ci się jednak usunąć żadnego schematu standardowego.

Jeśli posiadasz laptopa to być może chcesz zwiększyć kontrast kolorów, ale nie chcesz przechodzić przez ręczne grzebanie w kolorach. Z pomocą przyjdzie tobie ramka "kontrast" - przesuń suwak który się w niej znajduje i zobacz co się stanie.

Tak jak w okienku konfiguracyjnym tła tutaj także możesz zobaczyć efekt swoich działań - zrobisz to poprzez wciśnięcie przycisku "Zastosuj". Zobaczysz wtedy małe zamigotanie okienek a kolory się zmienią - nie ma potrzeby więc restartowania aplikacji. Taka możliwość nigdy jeszcze nie była dostępna na platformach UNIX. Jest jednak jeden szkopuł - tylko aplikacje KDE (tj. aplikacje specjalnie napisane dla KDE lub inne do niego włączone) można konfigurować przez Centrum Sterowania. Mamy jednak nadzieję, że pewnego dnia wszystkie główne aplikacje zostaną włączone do projektu KDE. Dopóki to jednak nie nastąpi to jesteś skazany sam na siebie, a jedyną rzeczą jaką będziesz mógł w nich skonfigurować będzie pasek tytułu.

5.1.3. Wybór wygaszacza ekranu

Jeśli podobne obrazy są pokazywane zbyt długo na kineskopie, obrazy te wypalają luminoforową powłokę w kineskopie. W takiej sytuacji musisz brać pod uwagę to, że możesz zniszczyć sobie monitor (nie dotyczy to wyświetlaczy LCD które w zupełnie inny sposób generują obraz). W celu uniknięcia tego wynaleziono screensaver'y, czyli wygaszacze ekranu. Są one małymi programami, które czają się w tle i uaktywniają się w momencie kiedy nie robisz nic przez pewien czas. Większość screensaver'ów wyświetla jakieś kolorowe animacje. Oczywiście także KDE posiada screensaver'y. Okienko dialogowe screensaver'ów z modułu "Desktop" umożliwiają wybór i ich skonfigurowanie. Po raz kolejny możesz zobaczyć znany już nam monitor w górnej części okienka dialogowego gdzie można przejrzeć aktualnie wybrany wygaszacz. Jeśli natomiast chcesz zobaczyć wygaszacz na pełnym ekranie to w tym celu naciśnij klawisz "Test". Większość z nich ma dodatkowe parametry konfiguracyjne - zawsze spróbuj wcisnąć przycisk "Ustawienia..." w celu ich przeglądnięcia.

W obszarze "Ustawień" możesz wybrać jak długo wygaszacz ma czuwać w tle. Jeśli wybierzesz zbyt długi czas to nie zabezpieczy on twojego monitora, jeśli natomiast wybierzesz zbyt krótki czas to może być to nieco uciążliwe. Standardowe 10 minut jest chyba najlepszym wyborem.

Jeśli nie chcesz pozwolić na to aby inni mogli zobaczyć co jest na twoim monitorze kiedy odejdziesz od swojego komputera to możesz włączyć opcję "Wymagane hasło". W tym wypadku nie wystarczy tylko wcisnąć jakiś klawisz lub przesunąć myszką w celu wyłączenia wygaszacza. Będziesz tym razem zapytany o hasło. Jeśli nie chcesz czekać aż twój screensaver sam się włączy, a twoja praca powinna być ukryta przed oczami innych, to możesz wcisnąć przycisk z małą kłódką znajdujący się na panelu.

Pole "Priorytet" określa jak dużo czasu system operacyjny powinien przydzielić na screensaver. Jeśli masz uruchomione zadanie w trakcie kiedy screensaver jest włączony, to prawdopodobnie zostaw tą opcję ustawioną na "Wysoki".

5.1.4. Wybór stylu

Wybór stylu znaczy dwie rzeczy: styl dla elementów tworzących aplikacje, tj. wszystko co możesz zobaczyć na ekranie (możesz wybrać styl Windows 95 lub styl Motif) oraz fonty dla aplikacji. Jak ze "Schematem kolorów" te ustawienia działają tylko dla aplikacji KDE. Jeśli chcesz przejrzeć efekty zmian to kliknij na przycisku "Zastosuj" czyli tak jak w innych okienka dialogowych.

5.1.5. Konfigurowanie paska tytułu

Jak już się zdążyłeś nauczyć, pasek tytułu nie zawiera tylko nazwy aplikacji i opcjonalnie nazwy dokumentu, ale także pięć przycisków przy pomocy których możemy manipulować oknami.

Zacznijmy od myszki. Dla każdego z pięciu przycisków (Minimalizuj, Maksymalizuj, Przyklej, Zamknij i Menu) możesz wybrać nawet to, czy powinny być wyświetlane po lewej stronie paska tytuły, po prawej lub w ogóle. Polecamy pozostawienie wszystkich przycisków tak jak są (tj., tak jak były na początku) ponieważ dają prosty i szybki dostęp do manipulowania oknami.

W innej części okienka dialogowego paska tytułu, którą możesz osiągnąć poprzez wciśnięcie klawisza TAB, możesz wybrać to jak twój pasek ma wyglądać. Są tam dwie rzeczy do skonfigurowania: czy powinien być cieniowany oraz czy i jak szybko powinien być animowany tekst znajdujący się na tym pasku. Możesz łatwo zobaczyć co oznacza "Cieniowany" oraz "Prosty" poprzez wybór po czym wciśniecie przycisku "Zastosuj" i obserwowanie "paska tytułu". Animacja paska tytułu natomiast nie jest taka oczywista. Jest on animowany w momencie gdy tekst jest zbyt długi aby został na nim wyświetlony. Wszystkie inne desktopy i systemy okienkowe dają sobie spokój i wyświetlają tekst ucięty, niekompletny, zaś KDE robi coś innego. Tytuł jest przesuwany do przodu i do tyłu, przez co masz możliwość odczytania go. Możesz oczywiście skonfigurować prędkość animacji poprzez suwak (wybór zbyt dużej wartości prawdopodobnie spowoduje chwilowy zawrót w głowie) - jeśli natomiast ustawisz je na 0 to animacja paska zostanie wyłączona.

5.1.6. Manipulacja właściwościami okna

W ostatnim dialogu modułu "Desktop" możesz wybrać jak KDE powinno manipulować oknami. Jeśli "Przesuwanie okna" ustawione jest jako "przezroczyste" to będziesz widział co się znajduje pod oknem w czasie przenoszenia go w inne miejsce. Jeśli natomiast jest nieprzezroczysty to cała zawartość okna będzie przesuwana.

Animacja zmiany rozmiaru okna (do ikony lub z ikony) jest zrobią tylko dla ładnego wyglądu. Sam zadecyduj czy ją chcesz czy też nie. Na wolniejszych maszynach wyłączenie tego będzie prawdopodobnie dobrym rozwiązaniem.

Ważną opcją jest "Sposób uaktywnienia" - to od niej zależy, jak będziemy pracować z desktopem. Ponieważ tylko do jednego okna na raz możemy wprowadzać jakieś dane, to należy zdefiniować kiedy i na jakie okno będzie skierowane wejście z klawiatury (czyli "uaktywnienie"). Jeśli wybierzesz "Myszka uaktywnia okno", to okno znajdujące się pod wskaźnikiem myszy będzie automatycznie aktywowane (to tylko do niego będzie można w tym momencie wprowadzać dane z klawiatury). Jeśli natomiast ustawisz "Kliknij by uaktywnić" to wyraźnie będziesz musiał kliknąć na okno w celu uaktywnienia go.

Jeśli wybierzesz "Kliknij by uaktywnić" uaktywnione okno będzie przestawiane na wierzch innych okien. Jeśli natomiast wybierzesz "Myszka uaktywnia okno" to może się zdarzyć wypadek, że prawie kompletnie "zakopane" okno zostanie "wywołane" na wierzch (nawet w sytuacji gdy tylko najechaliśmy na jego mało widoczny fragment). Dla ułatwienia wprowadzono więc możliwość podania czasu po jakim okno się aktywuje (zostaje wyciągnięte na górę). Jeśli najedziemy na "zakopane" okno to po pewnym ustalonym czasie zostanie ono automatycznie wyciągnięte na wierzch. W celu wyłączenia tego, ustaw czas na 0 sekund. Należy zaznaczyć, że złym pomysłem jest ustawianie zbyt małego czasu oczekiwania, gdyż spowodować to może sytuacje w której nawet w czasie przesuwania myszki kolejne okna będą aktywowane i przesuwane na wierzch.

Opcja "Sposób maksymalizowania" określa, co przycisk maksymalizujący (oraz opcja z menu) tak właściwie zrobi. Możesz wybrać maksymalizacje okna w dwie strony (szerokość i wysokość) lub też maksymalizować okno tylko w jedną (wysokość). Należy zaznaczyć, że aplikacja nigdy nie przykryje panelu lub pasku zadań w czasie maksymalizacji, jest to bardzo wygodna cecha. Ważne jest, że przy pomocy środkowego klawisza można wywołać inną opcję maksymalizacji - jeśli masz wybraną opcję maksymalizacji pionowej to ciągle możesz zmaksymalizować okno całkowicie (w obie strony) poprzez kliknięcie środkowym klawiszem na przycisku maksymalizacyjnym.